Sprawiedliwość społeczna w ujęciu Islandzkim
Miejsce urodzenia, rasa czy płeć nie powinny oznaczać mniejszych możliwości. Walka o tę równość, uznająca pochodzenie jednostek, jest głównym celem równości społecznej.
- Czym jest sprawiedliwość społeczna
- Korzyści ekonomiczne dla wszystkich członków społeczności
- Lepsze relacje między różnymi członkami społeczności
- Islandia i jej model równości płci
Czym jest sprawiedliwość społeczna
Celem równości społecznej jest zapewnienie równych szans wszystkim członkom społeczności z uwzględnieniem nierówności systemowych. Jest ona dążeniem do przyznania człowiekowi tego, co z tytułu jego wkładu pracy lub zasług słusznie mu się należy lub w ujęciu prawnym przyznanie każdej jednostce należnych jej praw wynikających z zasad demokracji.[1]
Korzyści ekonomiczne dla wszystkich członków społeczności
Redystrybucja bogactwa rozumiana przez administrację publiczną jako inwestycje w infrastrukturę, zdrowie i edukację oraz świadczenia socjalne może sprzyjać wzrostowi i równości. Istnieją jednak sprzeczne opinie w tym zakresie na poziomie makroekonomicznym.
Lepsze relacje między różnymi członkami społeczności
Sprawiedliwość społeczna rozwija mechanizmy, które wzmacniają solidarność społeczną i odpowiedzialność, zarówno wewnątrz grup, jak i między nimi. Wzmocnienia zjawisko współistnienia i zbiorowego rozwoju opartego na tolerancji różnic i gotowości do kompromisu.
Islandia i jej model równości płci
Islandia i jej polityka niwelowania różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn są wyjątkowe na skalę światową. Przez ponad dekadę znajdowała się na szczycie Global Gender Gap Index, a według danych z 2022 r. zmniejszyła ten margines o 90%. W jakich obszarach udało się to osiągnąć?
- Polityka. W ciągu ostatnich 40 lat odsetek kobiet w parlamencie znacznie wzrósł, a kobiety stanowią obecnie 47,6% izby. Skandynawska wyspa stała się pierwszym krajem na świecie, który wybrał kobietę na głowę państwa: Vigdis Finnbogadottir w 1980 roku.
- Biznes. Postęp ten znalazł odzwierciedlenie w szeregu polityk, takich jak ta wymagająca co najmniej 40% udziału kobiet w firmach, w tym i w zarządzie. Firmy są zobowiązane do płacenia pracownikom płci męskiej i żeńskiej równego wynagrodzenia za pracę o tej samej wartości i muszą co dwa lata przedstawiać plan równości.
- Edukacja. Metoda Hjalli, opracowana przez edukatorkę i feministkę Margrét Pála Ólafsdóttir, oddziela dziewczynki i chłopców w przedszkolach i szkołach podstawowych, aby pracować nad mocnymi i słabymi stronami, różnicami i różnymi tempami rozwoju w „neutralnych” przestrzeniach wolnych od stereotypów związanych z płcią, aby wzmocnić pozycję zarówno chłopców, jak i dziewcząt. Ponadto obecnie na islandzkich uniwersytetach ponad 60% studentów stanowią kobiety.
- Ustawodawstwo. Rząd Islandii posiada dwie ustawy o równości płci i trzy ustawy o równości społecznej. Co cztery lata premier prezentuje parlamentowi projekt rezolucji parlamentarnej w sprawie czteroletniego planu działania na rzecz równości płci po otrzymaniu propozycji przedstawionych przez ministerstwa i po konsultacji z Dyrekcją ds. Równości.
[1] Sprawiedliwość społeczna. Słownik języka polskiego PWN.