Według szacunków ONZ ponad połowa naszej populacji mieszka w miastach. Przewiduje się, że do roku 2030 w ośrodkach miejskich będzie mieszkać około 5 miliardów ludzi. Jak zatem budować zaangażowanie obywatelskie w mieszkańcach miast?
- Jakie są bariery zaangażowania mieszkańców?
- Czym jest zaangażowanie obywatelskie?
- Jak zaangażować mieszkańców?
Jakie są bariery zaangażowania mieszkańców?
Wkład wniesiony przez mieszkańców może się w znacznym stopniu przyczynić do dynamiki rozwoju miasta. Niestety obecnie mimo dużego zagęszczenia ludności nie przekłada się ono na realne uczestnictwo obywateli, jest nawet niższe niż kiedykolwiek. W przeszłości miasta mogły korzystać ze spotkań w ratuszu czy nawiązywać kontakt z mieszkańcami podczas debat. Chociaż trudno teraz znaleźć godny, współczesny odpowiednik ateńskiej Agory warto czerpać z tej inspiracji. Brak kontaktu z obywatelami może nieść za sobą negatywne skutki dla miasta i potęgować poczucie wyobcowania w populacji. Niestety w miastach istnieje wiele barier uniemożliwiających obywatelom aktywny udział w decyzjach lub inicjatywach. Z tego powodu narasta frustracja i niechęć mieszkańców do uczestniczenia w życiu lokalnego samorządu. Również brak zaufania do polityków i urzędników może być barierą dla mieszkańców w podjęciu próby uczestniczenia w lokalnym życiu politycznym. Kolejnym powodem jest poczucie uczestników społeczności, że są niewystarczająco poinformowani o lokalnych działaniach by móc podejmować inicjatywę. Takie przekonanie jest tym bardziej niebezpieczne w czasach gdy fake newsy i dezinformacja stają się częścią regularnego odbioru. Warto pamiętać, że wskaźnikiem efektywności polityki lokalnej jest również kapitał społeczny mieszkańców.
Czym jest zaangażowanie obywatelskie?
Dwukierunkowa interakcja pomiędzy członkami społeczności a władzami lokalnymi pozwala mieszkańcom aktywnie uczestniczyć w podejmowaniu decyzji. Ich zaangażowanie winno być ważną częścią procesu decyzyjnego. Stwarzając mieszkańcom platformę do wyrażania swoich opinii, skarg czy porad miasto może cieszyć się lepszym zarządzaniem a dzięki temu wprowadzać zmiany, które faktycznie przynoszą prawdziwe korzyści interesariuszom. Aktywne uczestnictwo mieszkańców jest gwarantem rozwoju inteligentnych miast. Dzięki niemu władze mogą reagować w czasie rzeczywistym na dynamicznie zmieniającą się sytuację i z sukcesem wdrażać zmiany, które leżą w interesie mieszkańców.
Jak zaangażować mieszkańców?
W dzisiejszych czasach, w dobie cyfryzacji możemy prowokować udział i zaangażowanie poprzez platformy internetowe. Inspirującym przykładem takich działań jest Maptionnaire. To platforma, tworząca wirtualną mapę miasta, na której mieszkańcy mogą swobodnie oferować swoje rady, opinie i odczucia dotyczące obszarów miasta lub konkretnych projektów. Może dostarczyć szeroko reprezentatywnych danych na temat planów miasta, umożliwia użytkownikom głosowanie na dane projekty i swobodne wyrażanie opinii, jest interesującym narzędziem do zarządzania procesem udziału społecznego mieszkańców. Poza zachęcaniem mieszkańców do wyrażania opinii kolejnym krokiem jest zaproszenie ich do udziału w rozwiązywaniu problemów. Jeśli pozwolimy obywatelom na samodzielne rozwiązywanie problemów przy wsparciu odpowiednich narzędzi, zainteresowanie współzarządzaniem miasta wśród obywateli zapewne dynamicznie wzrośnie.
Miasto można rozwijać tylko wtedy, gdy istnieje harmonia między urzędnikami a mieszkańcami. Warto dać obywatelom szansę by ich głos był słyszalny. Poprzez zmianę kultury w urzędach miejskich, miasta mogą ewoluować w kierunku inteligentniejszych i bardziej przyjaznych do życia. Konieczne jest więc współdziałanie między mieszkańcami a urzędnikami i inwestycja w wzajemne zaufanie.